Έχει ήδη ανακοινωθεί από το περίφημο «Solomon R. Guggenheim Museum» με έδρα τη Νέα Υόρκη ότι στις 30 Ιουνίου 2017 θα γίνουν τα εγκαίνια μίας έκθεσης με θέμα «Μυστικός Συμβολισμός: Η Ροδοσταυρική Έκθεση των Παρισίων, 1892-1897» («Mystical Symbolism: The Salon de la Rose+Croix in Paris, 1892–1897»)[1]. Στο συνοδευτικό κείμενο στην ιστοσελίδα του Μουσείου γίνεται αναφορά στον εμπνευστή αυτής της ιδιότυπης καλλιτεχνικής κίνησης που έλαβε χώρα στα τέλη του 19ο αιώνα, τον σπουδαίο Joséphin Péladan. Το κείμενο έχει ως ακολούθως:

Αφίσα της Έκθεσης του 1892

«Το 1892 ο Joséphin Péladan (1859-1918), ένας Ροδόσταυρος, αυτό-αποκαλούμενος μέγας ιερέας του απόκρυφου, συγγραφέας και κριτικός οργάνωσε το πρώτο Ρόδο+Σταυρικό Σαλόνι. Αυτή η ετήσια έκθεση στο Παρίσι σκοπό είχε να παρουσιάσει τη μυστικιστική τέχνη του Συμβολισμού, ιδιαίτερα το ερμητικό, υπερκόσμιο πνεύμα του συμβολισμού στο οποίο αρέσκετο ο Péladan και το οποίο κυριάρχησε κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1890, εποχή στην οποία η θρησκευτική παράδοση και οι απόκρυφες πρακτικές συχνά διαπλέκονται. Μυστηριώδη, οραματικά και μυθικά θέματα που συχνά προέρχονται από φιλολογικές πηγές, επικράτησαν στην τέχνη που παρουσιάστηκε στις Εκθέσεις. Εικόνες ευθραύστων αλλά και μοιραίων γυναικών, ανδρόγυνα πλάσματα, χίμαιρες, και ίνκουμπι[2] ήταν ο κανόνας, όπως και οι ελικοειδής γραμμές, τα λεπτοφυή στοιχεία και οι αφύσικες μορφές. Κοσμοπολιτικής εμβέλειας, τα Σαλόνια παρουσίασαν επώνυμους καλλιτέχνες από το Βέλγιο, τη Φινλανδία, τη Γαλλία, την Ιταλία, τις Κάτω Χώρες, την Ισπανία και την Ελβετία, όπως οι Αntoine Bourdelle, Jean Delville, Rogelio de Egusquiza, Charles Filiger, Ferdinand Hodler, Fernand Khnopff, Alphonse Osbert, Armand Point, Gaetano Previati, Georges Rouault, Carlos Schwabe, Alexandre Séon, Jan Toorop, Ville Vallgren και Félix Vallotton».

Η έκθεση οργανώνεται από την Vivien Greene, προϊσταμένη έφορο του Μουσείου, και θα περιλαμβάνει 40 περίπου επιλεγμένα έργα από τις εκθέσεις των ετών 1892-1897, καθώς και άλλα ιστορικά έγγραφα της εποχής. Μουσικά έργα του Erik Satie και άλλων θα συμπληρώνουν τη παρουσίαση και θα υπογραμμίζουν το πως οι συνθέτες έπαιξαν βασικό ρόλο στην ανάπτυξη του συγκεκριμένου κινήματος που εμπνεύστηκε ο Péladan. Η έκθεση θα επιδιώξει να αναδείξει τα κεντρικά έργα που παρουσιάστηκαν σε κάθε Έκθεση προκειμένου να προσδώσει έμφαση σε καλλιτεχνικά θέματα που αναπτύχθηκαν γύρω από σημαίνοντα πρόσωπα της εποχής, όπως ο Richard Wagner και ο ίδιος ο Péladan.

Ο κατάλογος της έκθεσης του 1892 περιελάμβανε το εξής κείμενο[3]:

Alexandre Séon, 1891, Πορτραίτο του Péladan,

Μουσείο Καλών Τεχνών, Lyon

«Ω καλλιτέχνη, είσαι ο ιερεύς: η Τέχνη είναι το Μέγα Μυστήριο και, εάν η προσπάθειά σου καταλήγει στο άριστο το δημιούργημα, μια θεία αχτίδα κατέρχεται, ως σε βωμό.

……..

Ω καλλιτέχνη, είσαι ο βασιλεύς: η τέχνη είναι η αληθής αυτοκρατορία και, εάν το χέρι σου φέρει μία γραμμή τελεία, τα Χερουβίμ τα ίδια θα κατέλθουν να ευφρανθούν στην αντανάκλασή τους».

Αξιοσημείωτο είναι ότι ο Péladan, συντάκτης του κειμένου αυτού του καταλόγου, υποδέχτηκε τους επισκέπτες της Εκθέσεως του 1892 φορώντας το προσφιλές μωβ βελούδινο ράσο του, το οποίο εμφαίνεται και στο πορτραίτο που φιλοτέχνησε ο Alexandre Séon το 1891 (Μουσείο Καλών Τεχνών της Λυόν). Αποκαλούσε τον εαυτό του Σαρ Μεροντάκ (Sâr ήτοι «Βασιλιάς») και διεκήρυσσε τη Βαβυλώνια βασιλική καταγωγή. Αναφερόμενοι στις πνευματικές του αναζητήσεις, αξίζει να μνημονεύσουμε ότι μετά την αποχώρησή του από το Μαρτινιστικό Τάγμα το 1890, ίδρυσε το με αρκετά στοιχεία από τη Ρωμαιοκαθολική εσωτερική παράδοση «Μυστικό Τάγμα του Σταυρού και του Ρόδου» . Ο ίδιος, ως επικεφαλής, έλαβε τους τίτλους του «Αυτοκράτορα» και του «Υπερτάτου Μάγου». Είχε προλάβει να συνεργαστεί με τον De Guaita και τον Papus, αν και ήδη από τα τέλη τις δεκαετίας του 1880 η συνεργασία τους είχε χάσει την αρχική της δυναμική.

Η σελίδα 7 από τον κατάλογο της Έκθεσης του 1892

(Πηγή: Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας)

Εν κατακλείδι να πούμε ότι ο Péladan θεωρούσε τον Συμβολισμό ως την υπέρτατη μορφής δημιουργίας, η δε ενασχόλησή του με τον εσωτερισμό και ειδικώς με το Μυστικό Τάγμα του Ρόδου και του Σταυρού τον ενέπνευσε στο να βρει διέξοδο στις αναζητήσεις του για τον ρόλο της πνευματικότητας και του ιδεαλισμού στην Τέχνη.[4] Τάχθηκε εναντίον κάθε μορφής ακαδημαϊσμού και εν γένει συντηρητισμού και εμπνεύστηκε από τη μυστική οδό, την οποία τόσο πιστά υπηρέτησε μέχρι το τέλος της ζωής του.

https://www.guggenheim.org/exhibition/mystical-symbolism-the-salon-de-la-rosecroix-in-paris-1892-1897
Ο ίνκουμπους (λατινικά incubus, πληθυντικός incubi), συνήθως γνωστός μαζί με τη θηλυκή του έκφανση, σούκουμπους, είναι ο αρσενικός δαίμονας ο οποίος επισκέπτεται τις γυναίκες την ώρα που αυτές κοιμούνται και έρχεται σε σεξουαλική επαφή μαζί τους.
Η απόδοση είναι του συντάκτη του κειμένου από τα γαλλικά. Βλ. για το πρωτότυπο κείμενο Josephin Péladan, Catalogue du Salon de la Rose + Croix, Paris, Galerie Durand-Ruel, 1892, 7-11.
Βλ. Greer J.M., The new encyclopedia of the occult, Llewellyn Worldwide, 2003, 365.

Πηγές:

Péladan J., Catalogue du Salon de la Rose + Croix, Paris, Galerie Durand-Ruel, 1892,
Greer J.M., The new encyclopedia of the occult, Llewellyn Worldwide, 2003.
www.guggenheim.org
www.wikipedia.org