O Étienne Morin και η Χάρτα του

(Προδημοσίευση από το άρθρο «Ο Τύπος της Τελειοποιήσεως» που περιλαμβάνεται στην περιοδική έκδοση «Ερεδώμ  - Κείμενα ΑΑΣΤ», τεύχος 2-3)

   

Ο Morin γεννήθηκε –κατά την πλέον παραδεδεγμένη άποψη– στη Νέα Υόρκη το 1693 από γάλλους γονείς, που είχαν μεταναστεύσει στην Αμερική από την πόλη La Rochelle της Γαλλίας το 1691. Μολονότι οι γονείς του ήταν Ουγενότοι ο ίδιος ασπάσθηκε τον Καθολικισμό όταν αργότερα εγκαταστάθηκε στον Άγιο Δομίνικο (Γαλλικές Δυτικές Ινδίες). Σε αλληλογραφία του 1757 αναφέρεται ως «κρεολός» («creole»). H αλήθεια είναι ότι ο Μorin δεν ήταν μιγάς, αφού κατά την εποχή εκείνη ο όρος χρησιμοποιείτο για τους λευκούς που είχαν γεννηθεί στη Λατινική Αμερική, δηλαδή για τους λευκούς κατοίκους των αποικιών (που προέρχονταν από λευκούς γονείς)[1]. Ορισμένοι τέκτονες συγγραφείς, όπως ο Sitwell[2], υιοθετούν την άποψη περί του κρεολού Morin, συμβάλλοντας μάλλον στον τεκτονικό μύθο γύρω από το όνομά του.

Αχλή επικρατεί και αναφορικά με την πρώιμη τεκτονική του ζωή. Κατά μία άποψη μυήθηκε στο Μπορντώ στην Στοά της Γαλλίας (Loge Francaise), η οποία αργότερα μετονομάστηκε σε La Francaise Elue Ecossaise[3]. Ορθότερη όμως είναι η άποψη ότι δεν γνωρίζουμε πότε ακριβώς ο Morin μυήθηκε στον Τεκτονισμό. Από ένα γράμμα το οποίο απευθύνεται από έναν γάλλο τέκτονα το 1750 προς τη μητέρα Στοά του Μπορντώ αναφέρεται ότι αυτός είχε μυηθεί από τον Morin στα «μυστήρια της Σκωτικής τελειοποιήσεως» το 1744[4]. Η πρώτη φορά που φαίνεται η υπογραφή του σε πρακτικά Στοάς είναι στο βιβλίο επισκεπτών της Loge L’Anglais της 3^ης Μαρτίου 1746. Εκ της υπογραφής του, τον Ιούλιο του 1746, συνάγουμε ότι είναι ένας εκ των συντακτών των κανονισμών της Parfaite Loge d’ Ecosse του Μπορντώ. Το 1747 εκλέγεται Σεβάσμιος της Στοάς Parfaite Harmonie[5].

Την δεκαετία του 1750 ανευρίσκουμε τεκτονικά ίχνη του στο Παρίσι, στο Μπορντώ αλλά και στη Μαρτινίκα και στον Άγιο Δομίνικο όπου επιχείρησε να εγκαθιδρύσει μια Στοά ανώτερων βαθμών (Port-au-Prince). Όλα αυτά αποδεικνύουν την τε-κτονική του προσήλωσή του στους ανώτερους βαθμούς και εν γένει τον τεκτονικό του ζήλο για την εξάπλωση των επιγενόμενων βαθμών. Το 1759, ή το 1760, περίπου επιστρέφει στη Γαλλία και υιοθετείται στην Στοά La Trinité των Παρισίων, όπου Σεβάσμιος ήταν ο Lacorne. H γνωριμία του αυτή με τον Lacorne κατ’ ουσίαν έμελε να σηματοδοτήσει μια σειρά εξελίξεων που τελικώς οδήγησαν στην χορήγηση της περίφημης Χάρτας.

Ο Morin, λόγω της ανάμιξής του, σύντομα έγινε ενεργό μέλος της Υπάτης Μεγάλης Συνόδου των Πριγκίπων του Βασιλικού Μυστικού (25^° βαθμός). Το 1761 του απενεμήθη ο τίτλος του Μεγάλου Γενικού Επιθεωρητή και του εδόθη, διά της Χάρτας, η αρμοδιότητα να διαδώσει ανά τον κόσμο τις λεγόμενες «Σκωτικές Στοές», διορίζοντας Αναπληρωτές Μεγάλους Επιθεωρητές οι οποίοι με τη σειρά τους είχαν το δικαίωμα να απονέμουν τους βαθμούς του Τύπου της Τελειοποιήσεως.

Εν συνεχεία, ο Morin απέπλευσε από το Μπορντώ, όπως ήταν προγραμματισμένο, αλλά το ταξίδι του διακόπηκε όταν ο Βρετανικός στόλος κατέλαβε το πλοίο του και ο ίδιος οδηγήθηκε στο Λονδίνο. Αφέθηκε αμέσως ελεύθερος και έτσι βρήκε την ευκαιρία να παρευρεθεί σε εργασίες Στοών στην Αγγλία και στη Σκωτία Επίσης, την ίδια περίοδο γνώρισε τον Αντιναύαρχο Washington Shirley (5^th Earl of Ferrers) Μεγάλο Διδάσκαλο της Αγγλίας[6], ο οποίος προσυπέγραψε το τεκτονικό του δίπλωμα. Τελικά, επιβιβάστηκε ξανά σε ένα πλοίο και αυτή τη φορά έφτασε ασφαλής στο Jacmel του Άγιου Δομίνικου το 1763. Το 1765 περίπου, και στο πλαίσιο των εξουσιών του, αναγόρευσε ως πρώτο του Αναπληρωτή τον Henry Andrew Francken, ο οποίος κατείχε αρκετά δημόσια αξιώματα στο Κίνγκστον της Τζαμάικα. Ο τίτλος που του έδωσε ήταν εκείνος του Αναπληρωτή Μεγάλου Γενικού Επιθεωρητή. Δεν γνωρίζουμε πολλά για τη δράση του Morin κατά τα χρόνια μέχρι τον θάνατό του. Γνωρίζουμε μόνον ότι πέθανε πτωχός και ενταφιάστηκε στις 17 Νοεμβρίου του 1771 στον τοπικό Αγγλικανικό Ενοριακό Ναό.

H Xάρτα του Morin

Χάρτα του Τύπου της Τελειοποιήσεως (περίπου 1760).

Μέχρι τα μέσα του προηγούμενου αιώνα κυριαρχούσε η άποψη ότι ο Τύπος της Τελειοποιήσεως έχει την γενεσιουργό του αιτία στην έκδοση της Χάρτας στις 27 Αυγούστου του 1761 και ότι ο Μοrin ήταν ο πρώτος ο οποίος έλαβε τον τίτλο του «Επιθεωρητή». Αξίζει να σημειωθεί ότι την Χάρτα υπογράφουν εν συνόλω δέκα τέκτονες, οι οποίοι όμως δεν ανήκαν σε Στοές της τότε Μεγάλης Στοάς της Γαλλίας, αλλά σε Στοές υπό την αιγίδα του Κυρίαρχου (Μεγάλου) Συμβουλίου. Στην Χάρτα ο Morin αναφέρεται ως «ο ημέτερος Μέγας Επιθεωρητής». Ωστόσο, με βάση τις πρόσφατες ιστορικές έρευνες, ο Morin δεν είναι ο πρώτος που φέρει αυτόν τον τίτλο[7], αλλά πριν από αυτόν ο Lamoliere de Feuillard (24 Ιουλίου 1752 ως Αναπληρωτής Επιθεωρητής της Γαλλίας) και ο Bertrand Barthomieu (1753 ως Επιθεωρητής για τις Δυτικές Ινδίες). Το ορθό είναι ότι ο Morin είναι ο πρώτος ο οποίος λαμβάνει τον τίτλο (διά της Χάρτας) του «Μεγάλου Επιθεωρητή». Aπό τη στιγμή αυτή και μέχρι τις αρχές του 19^ου αιώνα, όταν ο Τύπος έχει πάψει και τύποις να λειτουργεί ανευρίσκουμε 79 «Επιθεωρητές» εκ των οποίων οι 62 έχουν διοριστεί από τον Morin.

Το πρωτότυπο κείμενο της Χάρτας δεν έχει βρεθεί, αλλά αντίγραφά διασώζονται. To κείμενο έχει ως εξής:

Εις δόξαν του Μεγάλου Αρχιτέκτονος του Σύμπαντος κ.λπ. ο λίαν Κραταιός αδελφός Louis de Bourbon, Κόμης του Κλερμόντ, Πρίγκηψ του Βασιλικού Αίματος, Μέγας Διδάσκαλος και Προστάτης απασών των Στοών, εν Ανατολή του πλέον πεφωτισμένου τόπου όπου βασιλεύει η Ειρήνη, η Σιγή και η Ομόνοια, anno lucis 5761 και κατά κοινή χρονολογία 27 Αυγούστου 1761.

Lux ex tenebris. Unitas, Concordia fratrum

Ημείς οι κάτωθι υπογεγραμμένοι, Γενικοί Εκπρόσωποι της Βασιλικής Τέχνης, Μεγάλοι Επόπτες και Αξιωματικοί της Μεγάλης και Κυρίαρχης Στοάς του Αγίου Ιωάννη της Ιερουσαλήμ, εγκαθιδρυθείσας στην Ανατολή των Παρισίων. Ημείς δε οι Κραταιοί Μεγάλοι Διδάσκαλοι του Μεγάλου Συμβουλίου των Στοών της Γαλλίας, υπό τους ιερούς και μυστηριώδεις αριθμούς ….. κατόπιν αιτήσεως του Σεβασμίου Αδελφού Lacorne, Αναπληρωτού Μεγάλου Διδασκάλου, Ιππότη και Πρίγκηπα Τέκτονα ……….. διακηρύσσουμε, πιστοποιούμε και εκδίδουμε την παρούσα η οποία απευθύνεται προς όλους τους λίαν προσφιλείς Αδελφούς, Ιππότες και Πρίγκηπες τους εγκατεσπαρμένους εις αμφότερα τα ημισφαίρια.

Επειδή ο προσφιλής ημών Αδελφός Etienne Morin, Μέγας Τέλειος Εκλεκτός και Πρώην Υπέρτατος Διδάσκαλος, Πρίγκηπας Τέκτονας, Ιππότης και Υπέρτατος Πρίγκηπας όλων των Τάξεων της Ελευθεροτεκτονικής της Τελειοποίησης, μέλος της Βασιλικής Στοάς της «Αγίας Τριάδος» … ο οποίος πρόκειται να αποπλεύσει για την Αμερική, επιθυμεί να εργασθεί κανονικώς για την προαγωγή και επαύξηση της Βασιλικής Τέχνης καθ’ όλην αυτής την τελειότητα, αποτελεί ιδιαίτερη χαρά για το Κυρίαρχο Μεγάλο Συμβούλιο και τη Μεγάλη Στοά η σε αυτόν χορήγηση ενός καταστατικού χάρτη. Επί της σχετικής υποβληθείσας προς εμάς αναφοράς και γνωρίζοντας τα εξέχοντα προσόντα του Αδελφού Morin, χωρίς κανένα δισταγμό απονείμαμε σε αυτόν την ελάσσονα ευχαρίστηση ως αντάλλαγμα των υπηρεσιών που πάντα παρείχε προς το Τάγμα και θα συνεχίσει εγγυημένα λόγω του ζήλου του να παρέχει.

Για τους λόγους αυτούς ….. επιθυμώντας να παράσχουμε σε αυτόν κάποια ένδειξη της εκτιμήσεώς μας τον εφοδιάσαμε και του παρείχαμε την πλήρη εξουσία … να σχηματίσει και εγκαθιδρύσει Στοά με σκοπό να προβεί σε μυήσεις και προς τούτοις επαυξήσει το Βασιλικό Τάγμα των Ελευθεροτεκτόνων σε όλους τους τέλειους και υπέρτατους βαθμούς. Επίσης, να λάβει κάθε πρόσφορο μέτρο ούτως ώστε οι Κανονισμοί και τα Συντάγματα της Μεγάλης και Κυρίαρχης Στοάς … να τηρούνται και ουδέποτε να γίνονται δεκτοί παρά μόνον αληθείς και κανονικοί αδελφοί της υπερτάτης Τεκτονικής:

Να ασκεί εξουσία και διοίκηση επί όλων των μελών που απαρτίζουν την ως άνω Στοά, την οποία δύναται να εγκαθιδρύσει … όπου ανά τον κόσμο αφιχθεί ή διαμείνει, υπό το όνομα του Αγίου Ιωάννου και το διακριτικό «Τέλεια Αρμονία». Του δίδονται επίσης εξουσίες να επιλέγει τους αξιωματικούς του κατά τρόπον τέτοιο ώστε αυτοί να τον συνεπικουρούν στη διοίκηση της Στοάς, τους οποίους προστάζουμε και προς τούτο διατάσσουμε να υπακούουν και να συνδράμουν αυτόν. Διατάσ-σουμε επίσης τους Διδασκάλους όλων των κανονικών Στοών … των εγκατεσπαρμένων επί της επιφανείας της γης ή της θαλάσσης, να ενισχύουν και προσεύχονται εν ονόματι του Βασιλικού Τάγματος … και να αναγνωρίζουν τον λίαν προσφιλή Αδελφό Μorin ως Σεβάσμιο Διδά-σκαλο της Στοάς της «Τέλειας Αρμονίας» και τον διορίζουμε υπό την ιδιότητά του ως παρ’ ημίν Μεγάλο Επιθεωρητή σε όλα τα μέρη του Νέου Κόσμου να πράξει ότι απαιτηθεί για την μεταρρύθμιση της επιτήρησης των νόμων ημών εν γένει κ.λπ.

Μετά ταύτα, διά της παρούσης εξουσιοδοτούμε τον Αδελφό Morin ως Μ.Δ. Επιθεωρητή (GM Inspector) να εγκαθιδρύσει τέλεια και ανώτερη Ελευθεροτεκτονική σε όλα τα μέρη του κόσμου κ.λπ. κ.λπ.

Ευχόμεθα, κατ’ ακολουθίαν, όλοι οι αδελφοί εν γένει να παράσχουν στον Etienne Morin κάθε δυνατή αρωγή … και το ίδιο να πράξουν σε όλους τους αδελφούς που είναι μέλη της Στοάς αυτού, τους οποίους εδέχθη και εγκατέστησε ή θα δεχθεί και θα εγκαταστήσει στο μέλλον στους υπέρτατους βαθμούς της τελειοποίησης … έχων πλήρη και από-κλειστική εξουσία να διορίζει Επιθεωρητές σε όλα τα μέρη όπου οι υπέρτατοι βαθμοί δεν έχουν ακόμα εγκαθιδρυθεί.

Σε πίστωση των ανωτέρω του χορηγήσαμε την παρούσα προσηκόντως υπογεγραμμένη από τον Αναπληρωτή Μεγάλο Διδάσκαλο του Τάγματος, Μεγάλο Ταξιάρχη του Μέλανος και Λευκού Αετού, Κυρίαρχο Υπέρτατο Πρίγκηπα του Βασιλικού Μυστικού και Επικεφαλής του Διαπρεπούς Βαθμού της Βασιλικής Τέχνης και από εμάς τους Μεγάλους Επιθεωρητές και Υπερτάτους Αξιωματούχους του Μεγάλου Συμβουλίου και της Μεγάλης Στοάς … και θέσαμε την Μεγάλη Σφραγίδα του κραταιού Μεγάλου Διδασκάλου, της Γαληνοτάτης Αυτής Υψηλότητος και αυτή της Μεγάλης Στοάς και του Κυριάρχου Μεγάλου Συμβουλίου.

Εξεδόθη εν Ανατολή Παρισίων το έτος φωτός 5761 και κατά χρονολογία κοινή της 27^ςη Αυγούστου 1761. 

Είναι προφανές ότι πρόκειται για ένα πομπώδους ύφους και γαλλικής τεκτονικής εκφοράς κείμενο το οποίο, αν και ξενίζει κατ’ αρχήν τους εξοικειωμένους με την αγγλοσαξονική τεκτονική σχολή, έχει εξαιρετική σημασία για την μετέπειτα εξέλιξη όσων οδήγησαν στην δημιουργία του Σκωτικού Τύπου. Η ουσία του κειμένου μπορεί να συνοψισθεί στα εξής σημεία:

α. Μετά από αίτηση του Lacorne, το εν πλήρη συνθέσει Συμβούλιο της Μεγάλης και Κυρίαρχης Στοάς του Αγίου Ιωάννη αποφάσισε να χορηγήσει μια Χάρτα στον Morin, ο οποίος επρόκειτο να αποπλεύσει από τη Γαλλία.

β. Δίδεται με την Χάρτα πλήρης εξουσία στον Morin να εγκαθιδρύσει Στοά με σκοπό την εξάπλωση του Τεκτονισμού σε όλους του Τέλειους και Υπέρτατους Βαθμούς.

γ. Το όνομα της Στοάς θα είναι «Η Τέλεια Αρμονία» («La Parfaite Harmonie») και αυτή θα εγκαθιδρυθεί όπου ο Morin επιλέξει ως τόπο διαμονής.

δ. Ο Morin διορίζεται –κατά το ακριβές λεκτικό- ως «ο ημέτερος Μέγας Επιθεωρητής» σε όλα τα τμήματα του Νέου Κόσμου με εξουσία να προάγει την Τέλεια και Υπέρτατη Τεκτονική και να διορίζει εφ’ εξής Επιθεωρητές σε μέρη που δεν υφίστανται ανώτεροι βαθμοί.

Οι βαθμοί του Τύπου[8]

Στην πλήρη του σύνθεση ο Τύπος αποτελείτο από είκοσι πέντε βαθμούς χωρισμένους σε επτά τάξεις:

1^η Τάξη

1.      Μαθητής

2.      Εταίρος

3.      Διδάσκαλος,

2^η Τάξη

4.      Μυστικός Διδάσκαλος

5.      Τέλειος Διδάσκαλος

6.      Γραμματεύς εξ Απορρήτων ή Τέλειος Διδάσκαλος εκ Περιεργείας ή Τέλειος Άγγλος Διδάσκαλος

7.      Έφορος και Δικαστής ή Ιρλανδός Διδάσκαλος

8.      Επόπτης των Οικοδομών ή Διδάσκαλος του Ισραήλ ή Σκώτος Διδάσκαλος των JJJ

3^η Τάξη

9.      Εκλεκτός Διδάσκαλος των Εννέα

10.  Εκλεκτός των Δεκαπέντε

11.  Ένδοξος Εκλεκτός, Επικεφαλής των Δώδεκα Φυλών

4^η Τάξη

12.   Μέγας Διδάσκαλος Αρχιτέκτων

13.  Ιππότης της Βασιλικής Αψίδος

14.  Μέγας, Εκλεκτός και Τέλειος Διδάσκαλος

5^η Τάξη

15.  Ιππότης της Ανατολής ή Ιππότης του Ξίφους ή Ιππότης του Αετού

16.  Πρίγκιψ της Ιερουσαλήμ

17.  Ιππότης της Ανατολής και της Δύσεως ή Ιππότης της Δύσεως

18.  Ιππότης Ροδόσταυρος ή Ιππότης του Πελεκάνος ή Ιππότης του Λευκού Αετού ή Ιππότης του Αγίου Ανδρέου ή Τέλειος Τέκτων ή Τέκτων του Ιερού Δώματος

6^η Τάξη

19.  Μέγας Ποντίφηξ ή Ισόβιος Διδάσκαλος

20.  Πατριάρχης Νοαχίτης ή Πρώσσος Ιππότης

21.  Μεγάλος Διδάσκαλος της Κλειδός του Τεκτονισμού

22.  Πρίγκιψ του Λιβάνου ή του Βασιλικού Πελέκεως,

7^η Τάξη

23.  Κυρίαρχος Μεμυημένος Πρίγκιπας ή Ιππότης του Ηλίου

24.  Ένδοξος Ιππότης Ταξιάρχης του Λευκού και Μέλανος Αετού ή Ιππότης Καδώς

25.  Εξοχώτατος Πρίγκιψ του Βασιλικού Μυστικού.

Οι τρεις πρώτοι βαθμοί (1^η τάξη) ασκούνταν υπό την αιγίδα των συμβολικών Στοών. Οι επιγενόμενες τάξεις, μέχρι και την 4^η, σε Στοές Τελειοποιήσεως και οι ανώτερες σε Περιστύλια ή Συνόδους. Δεν διασώζεται κάποια ολοκληρωμένη αναφορά περί των βαθμών του Τύπου της Τελειοποιήσεως μέχρι την σύνταξη των ομώνυμων Χειρόγραφων από τoν Francken. Στα χειρόγραφα αυτά περιλαμβάνονται τα τυπικά των βαθμών από του 4^° έως και του 25^°, τα Συντάγματα και οι Γενικοί Κανονισμοί των Στοών Τελειοποιήσεως και τα Συντάγματα του 1762. Βεβαίως, αξίζει να σημειωθεί ότι, μεταξύ των διαφόρων εκδοχών των Χειρογράφων, υπάρχουν διαφοροποιήσεις τόσο στη σειρά όσο και στην ονομασία των βαθμών.

Συνοπτική ανάπτυξη του Τύπου

Ιστορικά μιλώντας, οι αναφορές περί της λεγόμενης «Στοάς της Τελειοποιήσεως» είναι ελάχιστα προγενέστερες του 1750 και χρησιμοποιούνται για πρώτη φορά από τις Στοές των λεγομένων «ανώτερων» βαθμών του Μπορντώ. Οι Στοές αυτές στην πράξη αγνοούν τη λειτουργία των βαθμών της 3^ης τάξης (Βαθμοί της Εκδικήσεως) και περιορίζονται σε αυτούς της 2^ης τάξης και ενδεχομένως σε αυτούς της 4^ης τάξης, σύμφωνα με τους οποίους ο απωλεσθείς –μετά τον θάνατο του Χιράμ– Λόγος ανευρίσκεται. 

Κατά την ίδια περίοδο κάποιοι βαθμοί της 3^ης τάξης καθώς και άλλοι που φέρουν την λέξη «Εκλεκτός» («Elu») συναντώνται στο Παρίσι αλλά και σε άλλα μέρη της Γαλ-λίας. Υπήρχαν όμως και Στοές που εργάζονταν με τους αρχικής συλλήψεως βαθμούς του Μπορντώ. Τα πρώτα χρόνια μετά το 1750 και οι δύο σχολές «ανώτερων» βαθμών (του Μπορντώ και του Παρισιού) απέδιδαν τον 15^ο βαθμό του «Ιππότη της Ανατολής», αλλά με διαφορετικό τυπικό. Από διάφορες αναφορές του de la Chaussée[9] μαθαίνουμε ότι το 1762 λειτουργούσε και ο 17^ο βαθμός του Ιππότη της Ανατολής και της Δύσεως, χωρίς όμως περαιτέρω λεπτομέρειες μιας και ο ίδιος δεν είχε μυηθεί σε αυτόν.

Πάντως, άπαντες σχεδόν οι βαθμοί μέχρι και τον 14^° αναφέρονταν στην παράδοση της ανέγερσης του Ναού του Σολομώντα, ενώ οι παραδόσεις που αφορούν στην ανοικοδόμηση του δευτέρου Ναού από τον Ζοροβάβελ και του Μυστικού Ναού του Ιησού προστίθενται με την εισαγωγή των επιγενομένων έντεκα βαθμών (μέχρι του 25^°, του Πρίγκηπα του Βασιλικού Μυστικού) μετά το 1751[10]. Μάλιστα το Κυρίαρχο Μεγάλο Συμβούλιο του 25^°βαθμού συνεστήθη το 1762 και υπό την Μεγάλη Γραμματεία λειτούργησαν δύο επιμέρους Συμβούλια στο Παρίσι και στο Μπορντώ[11].

Δεν υπάρχουν αναφορές περί της λειτουργίας του 18^ο βαθμού την περίοδο αυτή και το ίδιο συμβαίνει τουλάχιστον μέχρι το 1765, μολονότι ήταν κατ’ όνομα γνωστός ήδη από τα τέλη της δεκαετίας του 1750. Παρά ταύτα ανέκαθεν εθεωρείτο ως ο πλέον σημαντικός από τους ανώτερους βαθμούς. Η τοποθέτησή του στην 18^η θέση των βαθμών του Τύπου οφείλεται είτε σε αριθμοσοφική επιλογή είτε στο ότι κατά τον χρόνο της δημιουργίας του ήταν ο ανώτατος (ne plus ultra) και με την πάροδο των ετών προστέθηκαν και άλλοι.

«Σκωτικό» δίπλωμα της Στοάς Parfaite Union (La Rochelle 1775).

Ιδιαίτερη αναφορά πρέπει να γίνει στον 25^° βαθμό, του Υπερτάτου Πρίγκηπα του Βασιλικού Μυστικού. Το πρώτο τυπικό του βαθμού χρονολογείται από το 1768 και φέρει την ονομασία «Ralliement des Princes Sublimes», ήτοι «Σύναξις των Υπερτάτων Ιπποτών». Στην αρχή ήταν ο κατά σειρά 17^ο βαθμός του Τύπου και χωρίς κάποια εξήγηση μετατοπίστηκε στον 25^ο μάλλον, λόγω μάλλον του γεγονότος ότι σε αυτόν για πρώτη φορά γινόταν αναφορά στον Φρειδερίκο ΙΙ της Πρωσσίας ως «Μέγα Διδάσκαλο και Αρχιστράτηγο … των Υπερτάτων Πριγκήπων, των Ιπποτών του Αγίου Ανδρέα της Σκωτίας και πιστό φύλακα του Ναού».

Μολονότι μιλάμε για ένα σύστημα βαθμών ιεραρχημένο σε τάξεις δεν μπορούμε με σαφήνεια να πούμε ότι ο Τύπος αποτέλεσε κάποια συγκεκριμένη χρονική στιγμή ένα αδιαίρετο μυητικό σύνολο τάξεων και βαθμών. Το «Κυρίαρχο Συμβούλιο των Αυτοκρατόρων της Ανατολής και Δύσεως» φαίνεται να εκπροσωπούσε λειτουργικά μόνον τους βαθμούς 15^ο και 16^ο. Οι υπόλοιποι βαθμοί (πλην του Καδώς ο οποίος αποδεδειγμένα υφίσταται προ του 1761) για χρονικό διάστημα άνω της δεκαετίας δεν ήταν υπήρχαν παρά μόνον κατ’ όνομα, η δε, κατά το τυπικό, ανάπτυξή τους δεν ήταν ταυτόχρονη της δημιουργίας του Τύπου. Η πρώτη ολοκληρωμένη εμφάνιση των τυπικών από τον 17^ο μέχρι και τον 25^ο περιλαμβάνεται στην έκδοση των Χειρογράφων του Francken το 1771. Το κατά πόσον κάποιοι, ή οι περισσότεροι, εξ αυτών αποτέλεσαν πνευματικό δημιούργημα του ίδιου του Morin αποτελεί αντικείμενο μεγάλης συγκριτικής εργασίας[12].

---

[1]     Jackson A.C.F., ό.π., 42

[2]     Bλ. Sitwell N.S.H., Some Mid-Eighteen Century French Manuscripts, AQC 40, 1927.

[3]     Ήταν η αρχαιότερη από περισσότερες από πενήντα θυγατρικές Στοές της Στοάς της Αγγλίας (Log L’Anglaise), μία Στοά που Βρετανοί Τέκτονες είχαν ιδρύσει στο Μπορντώ οκτώ χρόνια νωρίτερα.

[4]     Jackson A.C.F., ό.π., 43.

[5]     H Στοά ήταν παρακλάδι της Loge Française και εθεωρείτο μια εκ των πρώτων που απένειμε ανώτερους βαθμούς, όπως οι βαθμοί της Τελειοποιήσεως. Κατ’ ουσίαν, η Στοά αυτή λειτουργούσε ως μία Στοά Τελειοποιήσεως που περιελάμβανε μόνο τα τυπικά των επιγενόμενων βαθμών. Δεν σχετιζόταν με τη Μεγάλη Στοά της Γαλλίας, καθώς εκείνη την εποχή καμία από τις Στοές του Μπορντώ δεν ανήκε σε αυτήν.

^[6]     Ο Αντιναύαρχος Washington Shirley (1722–1778), κατά την περίοδο 1762–1764 χρημάτισε Μεγάλος Διδάσκαλος της Πρεσβυτέρας Μεγάλης Στοάς της Αγγλίας (Premier Grand Lodge of England) η οποία είχε ιδρυθεί στις 24 Ιουνίου 1717 με το όνομα Μεγάλη Στοά του Λονδίνου και του Γουεστμίνστερ (Grand Lodge of London and Westminster) και αργότερα μετονομάστηκε σε Μεγάλη Στοά της Αγγλίας (Grand Lodge of England).

[7]     «Grand Inspecteur pour toutes les parties du Monde».

[8]     Αναφέρονται οι βαθμοί σε όλες τους τις εκδοχές, αναλόγως της πηγής τους.

[9]     Bλ. de la Chaussée Β., Μémoire Justicatif du F:: de la Chaussée, 1773, 274.

[10]    Voorhis H.V.B., ό.π., 4

[11]    Βλ. και άρθρο 12 και 15 των Συνταγμάτων και Γενικών Κανονισμών του 1762, εις Μεγάλα Συντάγματα του 1762 του 1786 του Ελευθεροτεκτονισμού, ό.π., 13 επ.

[12]    Βλ. αντί πολλών και την άποψη του Jackson, ό.π., 46 επ. και ιδίως 49.