Ο ΚΟΡΤΟ ΜΑΛΤΕΖΕ ΚΑΙ ΤΑ ΜΥΣΤΙΚΑ ΤΗΣ ΜΥΗΣΗΣ

Τετάρτη 7 Μαρτίου 2012
Μια (τεκτονική) ιστορία και μια έκθεση για τον Ούγκο Πραττ

1. Ο Κόρτο Μαλτέζε (Corto Maltese) είναι ο περίφημος ήρωας του Ούγκο Πραττ (Hugo Pratt) και πρωταγωνιστής μιας σειράς εικονογραφημένων ιστοριών. Κατά τον δημιουργό του γεννήθηκε στη Μάλτα το έτος 1887 και είναι ο μοναδικός εκτός γάμου γιός μιας όμορφης Μαλτέζας τσιγγάνας και ενός Άγγλου ναυτικού από την Κορνουάλη.

Να σημειώσουμε ότι στις ιστορίες του Πραττ του εμφανίζονται ναυτικοί, τσιγγάνοι, μάγοι, άνθρωποι όλων των λαών μέσα σε μια πλειάδα συμβόλων και ιδιότυπου μυστικισμού. Ο χαρακτήρας του Κόρτο Μαλτέζε πρωτοεμφανίστηκε στην ιστορία «Una ballata del mare salato» («Η μπαλάντα της αλμυρής θάλασσας») μία από τις πολλές ιστορίες του Πραττ που εκδόθηκαν στο περιοδικό «Sgt. Kirk». Το 1970 ο Πραττ μετακόμισε στη Γαλλία και ξεκίνησε τη σειρά των ιστοριών του Κόρτο Μαλτέζε για το περιοδικό κόμικ «Pif gadget». Το 1976 η  «Μπαλάντα της αλμυρής θάλλασσας» βραβεύτηκε με το βραβείο για το καλύτερο κόμικ στο Διεθνές Φεστιβάλ της Ανγκουλέμ (Angoulême International Comics Festival).

2. Ο Κόρτο Μαλτέζε του οποίου το όνομα σημαίνει «μικρός Μαλτέζος» (κατά άλλη εκδοχή το όνομα του προέρχεται από τη σύντμηση των λέξεων «Courtyard of the Maltese») είναι ένας μοναχικός και ολιγόλογος ναυτικός του οποίου οι περιπέτειες του εκτυλίσσονται στις αρχές του 20ου αιώνα (1900-1920 περίπου. Είναι ένας «παράνομος με χρυσή καρδιά», ανεκτικός και ευγενής απέναντι στους αδυνάτους. Ως παιδί μεγαλώνοντας στην εβραϊκή συνοικία της Κόρδοβα, συνειδητοποίησε ότι δεν είχε «γραμμή της ζωής» στην παλάμη του και αποφάσισε να χαράξει τη δική του με ένα ξυράφι, αποφασίζοντας ότι η μοίρα του ήταν αυτή που όριζε ο ίδιος και μόνον. Συνήθως προσπαθεί να κρατάει στάση ουδετερότητας, αλλά ενστικτωδώς λαμβάνει το μέρος του καταπιεσμένων και αδυνάτων. Ο χαρακτήρας ενσαρκώνει τον σκεπτικισμό του συγγραφέα σε θέματα πολιτικής, θρησκείας και εθνικών διαφορών. Ο Κόρτο Μαλτέζε είναι φίλος με άτομα από όλα τα στρώματα, συμπεριλαμβάνοντας τον δολοφόνο Ρασπούτιν, τον Βρετανό κληρονόμο Τρίσταν Μπάνταμ, τον Τσέχο ακαδημαϊκό Ιερεμία Στάϊνερ. Επίσης, γνωρίζει και συναντάει διάφορες ιστορικές μορφές όπως ο Τζακ Λόντον, ο Έρνεστ Χέμινγουέη, ο Έρμαν Έσσε, ο Εσθονός λευκοφρουρός στρατηγός Ρόμαν Ούνγκερν Φον Στέρνμπεργκ και ο Εμβέρ Πασάς. Δέχεται από εχθρούς και φίλους το σεβασμό. Αγαπημένο του ανάγνωσμα είναι η «Ουτοπία» του Τόμας Μορ, το οποίο δεν καταφέρνει να το τελειώσει ποτέ. Επίσης διαβάζει Λόντον, Στήβενσον, Μέλβιλ και Κόνραντ.

Το εύρος των ιστοριών του Κόρτο Μαλτέζε κυμαίνεται από απλές εξιστορήσεις περιπετειών μέχρι απόκρυφες ονειρικές σκηνές. Είναι παρών στην κατάρριψη του Κόκκινου Βαρώνου, βοηθάει τους Χιβάρος στη Νότια Αμερική, πολεμάει φασίστες στην Βενετία, αλλά επίσης βοηθάει τον Μέρλιν και τον Όμπερον να υπερασπιστούν την Αγγλία, ενώ επισκέπτεται και την χαμένη Ήπειρο του Μου. Χρονολογικά πρώτη περιπέτεια είναι τα «Νεανικά Χρόνια» («Τhe Early Years») που τοποθετείται στα χρόνια του Ρωσο-Ιαπωνικού πολέμου. Επίσης, εμπλέκεται σε διάφορες καταστάσεις στον Α’ Παγκόσμιο, συμμετέχει στη Ρώσικο Εμφύλιο μετά την Οκτωβριανή Επανάσταση και εμφανίζεται στην Ιταλία στα πρώιμα στάδια του Φασισμού. Σε μια ανεξάρτητη ιστορία του Πραττ («Σκορπιοί της Ερήμου»), αναφέρεται ότι εξαφανίστηκε στην Ισπανία κατά τη διάρκεια του Εμφυλίου.

3. Ο Ούγκο Πραττ ήταν τέκτων κανονικός και πιθανότατα έλαβε την πρώτη του μύηση στη γενέτειρά του τη Βενετία το 1976, ενώ αποδεδειγμένα είχε λάβει και ανώτερους βαθμούς πέραν των συμβολικών. Η Μεγάλη Ανατολή της Γαλλίας (Grand Orient de France) εγκαινίασε τον προηγούμενο μήνα (12 Φεβρουαρίου) έκθεση με θέμα «Ο Κόρτο Μαλτέζε και τα μυστικά της μύησης» στην έδρα της στο Παρίσι (Musée de la franc-maçonnerie, 16, rue Cadet, 75009) στην οποία αναδεικνύεται όλο το ενδιαφέρον του δημιουργού Ούγκο Πραττ για τη μυητική προσέγγιση και την εν γένει τεκτονική ζωή. Στα κύρια εκθέματα συναντάμε τα τεκτονικά διάσημα του Πραττ, καθώς και μια σειρά σχεδίων του «πνευματικού του τέκνου» με εικόνες υψηλού συμβολισμού και μοναδικές αλληγορίες από όλη την αρχαία και σύγχρονη μυστική παράδοση. Η έκθεση θα διαρκέσει μέχρι την 15η Ιουλίου του 2012.
 
Αξίζει να κλείσουμε με τα λόγια του Ουμπέρτο Έκο, ο οποίος εύσχημα αναφέρει: «όταν θέλω  να χαλαρώσω διαβάζω δοκίμια του Ένγκελς, όταν όμως θέλω να διαβάσω κάτι σοβαρό διαβάζω Κόρτο Μαλτέζε».